Deze site biedt verdiepende leerstof aan voor leerlingen die toe zijn aan extra uitdaging.

Het idee voor deze website is ontstaan tijdens het schrijven van mijn scriptie met het onderwerp ‘meer- en hoogbegaafdheid’. 

Onlinejuf biedt een breed aanbod van leeractiviteiten aan waar leerlingen, leerkrachten en ouders gebruik van kunnen maken. Deze activiteiten zijn niet per definitie alleen geschikt voor hoogbegaafde kinderen, dus neem gerust een kijkje tussen de leeractiviteiten.

Er heerst vaak nog een taboe op het begrip ‘hoogbegaafdheid’, terwijl er gemiddeld gezien in iedere klas minstens één hoogbegaafd kind zit. Iedere leerkracht zal dus vroeg of laat in contact komen met hoogbegaafdheid. Voor leerkrachten en ouders die graag meer willen weten hoe zij (hoogbegaafde) leerlingen beter kunnen begeleiden volgt er nu extra informatie.

 

Wat is hoogbegaafdheid?

 

Het is belangrijk om te weten dat ‘hoogbegaafd zijn’ uit meer bestaat dan alleen cognitieve intelligentie en het leveren van uitmuntende prestaties. Zo zijn er ook hoogbegaafde kinderen die zo enorm onder hun eigen kunnen presteren, dat je ze misschien wel over het hoofd ziet…

Hoogbegaafd zijn houdt in dat je beschikt over een ander, hoger denkniveau dan anderen. Hoogbegaafden denken zeer abstract, hebben een goed geheugen en bekijken zichzelf en de wereld op een afwijkende manier (Hamsikova & Luider-Veenstra, 2018). Het bewustzijn is bij hoogbegaafden in een versterkte mate aanwezig.

 

Enkele belangrijke kenmerken van hoogbegaafdheid

 

Vaak gaat hoogbegaafdheid ook gepaard met een grotere sensitiviteit, een zeer snel denkvermogen, een enorm groot aanpassingsvermogen en een asynchrone ontwikkeling.

Een asynchrone ontwikkeling wil zeggen dat een persoon zich op bepaalde gebieden zeer snel ontwikkelt, terwijl deze ontwikkeling op andere gebieden mogelijk achterblijft. Een voorbeeld: een kind kan er op cognitief gebied aan toe zijn om naar groep 3 te gaan, maar op motorisch gebied nog niet. Dit verschijnsel noemen we asynchrone ontwikkeling.

Psycholoog Jacob Luning Prak was er in 1936 al van overtuigd dat het onzin is dat iedereen op dezelfde leeftijd dezelfde dingen moet leren. Hij noemde dit de ‘Zotheid van het kalenderdogma’. Leerlingen die vooruit lopen op de lesstof worden in feite gedwongen om een stap terug te zetten in hun ontwikkeling op het moment dat zij mee moeten doen met de rest van de groep. Dit kan leiden tot een gevoel van frustratie. Vergelijk het maar met een minder sterke leerling die gedwongen wordt om twee stappen vooruit te zetten in zijn/haar ontwikkeling.

Dit is ook de reden waarom er op deze site niet per onderdeel wordt aangegeven voor welke leeftijd de activiteit geschikt zou kunnen zijn. Leerkrachten, maar ook kinderen zelf, kunnen prima inschatten waar ze wel of niet aan toe zijn en vanuit dat niveau aan de slag gaan.

Daarnaast is het ook goed om te weten dat hoogbegaafde kinderen beschikken over een groot aanpassingsvermogen. “Hoogbegaafden vormen de enige groep mensen met speciale behoeftes die kan ‘doen alsof’. Ze kunnen zich sociaal aanpassen. Aanpassing leidt vaak tot onderpresteren.”  (Hamsikova & Luider-Veenstra, 2018) Het is belangrijk dat leerkrachten de kinderen in hun klas goed observeren. Met name in de eerste paar weken van het schooljaar is het mogelijk om hoogbegaafde leerlingen te signaleren. Denk hierbij aan een kleuter die heel netjes kan kleuren, maar na enkele weken op school ineens kriebelt en krast.

Onderstaand filmpje illustreert hoe het leven van een hoogbegaafde er uit ziet.

 

 

Uitdagingen voor (hoogbegaafde) kinderen

 

Alle kinderen ondervinden verschillende uitdagingen tijdens het leren, ook hoogbegaafde kinderen. Het is van groot belang dat leerkrachten deze ‘uitdagingen/obstakels’ signaleren. Hoogbegaafde kinderen hebben begeleiding nodig bij het leren omgaan met deze uitdagingen. Wordt deze hulp niet geboden, dan kunnen deze kinderen een aantal ‘blessures’ oplopen tijdens hun ontwikkeling en dit kan grote invloed hebben op hun sociaal-emotioneel welbevinden. (Kieboom & Venderickx, 2017)

Enkele van deze uitdagingen zijn bijvoorbeeld het verlaten van de comfortzone, sociale omgang, overpresteren, het leren omgaan met fouten maken, enzovoorts.

 

Tools om (meer- en hoogbegaafde) kinderen te begeleiden

 

Op deze website tref je verschillende tools aan om (begaafde) kinderen te begeleiden bij hindernissen. Deze tools vind je op de pagina ‘Onderwerpen’ onder het kopje ‘Vaardigheden’. Klik op deze link om naar deze vaardigheden te gaan.

Tevens is het boekje ‘Buitengewoon’ geschreven om kinderen te leren omgaan met de uitdagingen die op hun pad komen. Met dit boekje kun je met kinderen in gesprek gaan over het begrip ‘hoogbegaafdheid’. Bovendien staan er praktische tips in het boekje uitgewerkt om mogelijke obstakels te signaleren. Meer informatie tref je aan op de pagina ‘Buitengewoon’.

 

Meer informatie

Behoefte aan meer informatie?

Bekijk/lees dan eens de volgende boeken:

• Meer dan intelligent – Tessa Kieboom en Kathleen Venderickx
• Omgaan met hoogbegaafdheid op school – Renata Hamsikova en Joyce Luider-Veenstra
• Hoogbegaafdheid bij kinderen – Franz Mönks en Irene Ypenburg
• Een andere kijk op hoogbegaafdheid – Mariken Althuizen, Esther de Boer en Nathalie van Kordelaar
• De begeleiding van hoogbegaafde kinderen – James T. Webb, Janet L. Gore, Edward R. Amend en Arlene R. DeVries
• Verborgen hoogbegaafdheid – Ben Daeter

Gebruikte bronnen:

Boek: Meer dan intelligent – Tessa Kieboom en Kathleen Venderickx

Boek: Omgaan met hoogbegaafdheid op school – Renata Hamsikova en Joyce Luider-Veenstra